inny by
  • ze Sztokholmu, we Wrocławiu
    14.04.2012
    14.04.2012
    Powiemy np. w Sztokholmie i w szwedzkim morzu, a przecież słowa te zaczynają się od dwóch spółgłosek, gdzie pierwszą jest sz, czyli według zasady należałoby użyć we. To wyjątki, czy może jest inne wytłumaczenie?
  • Ze – z
    21.11.2015
    21.11.2015
    Czy powinno być ze wstępnych ustaleń wynika, czy z wstępnych ustaleń wynika?
    Proszę o pomoc, ponieważ w internecie widnieje jedna jak i druga wersja i nie wiem, która jest poprawna.
    Dziękuję i pozdrawiam :)
  • Zgoda między wtrąceniem a elementem pozostającym poza nim
    24.02.2016
    24.02.2016
    Szanowna Poradnio,
    w magazynie popularnonaukowym wypatrzyłem zdanie, które mnie zastanowiło:
    Życzymy przyjemnej lektury tego – oraz innych – naszych wydań.
    Czy myślniki zostały tu użyte prawidłowo? Dotąd sądziłem, że wtrącenie z użyciem myślników powinno po usunięciu zostawić logicznie sformułowane zdanie, ale tym razem wyszłoby: Życzymy przyjemnej lektury tego naszych wydań, czyli lekko bez sensu. Nie wiem, czy dobrze rozumuję, dlatego chciałbym prosić o wyjaśnienie.

    Wojciech
  • z grubsza po polsku
    15.05.2002
    15.05.2002
    „Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
    1. po angielsku, z angielska
    Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
    2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
    Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
    Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
  • Zjadł omlet czy zjadł omleta?
    2.11.2016
    2.11.2016
    Mam wątpliwość ze zdaniem z zeszytu do klasy pierwszej:
    Mama ma (w domyśle jednego) omleta
    czy
    Mama ma (jeden) omlet.

    Dzieci znają niewiele liter, mają uproszczone czytanki, ale czy powinno być omlet czy omleta, a może obydwie formy są poprawne?

    Bardzo dziękuję za odpowiedź, gdyż nurtuje mnie to od kilku dni.

    J. Marcinkiewicz
  • złota reguła
    29.12.2006
    29.12.2006
    Czy błędem jest napisanie wielkimi literami określenia Złota Reguła w odniesieniu do słynnej zasady wyrażonej przez Jezusa w Kazaniu na Górze (Mateusza 7, werset 12)? Niektórzy argumentują, że tylko pierwsza [litera] może być duża, ale Słownik poprawnej polszczyzny prof. Doroszewskiego (PWN, 1980) na s. 305 zdaje się akceptować pisanie dużymi literami ze względów uczuciowych i grzecznościowych i dopuszcza znaczną swobodę.
  • złożony przyimek na początku zdań względnych
    28.05.2013
    28.05.2013
    Szanowni Państwo!
    Proszę o interpretację cytatu z Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN (2006): „Zaimek który […] może być poprzedzony tylko przyimkiem lub wyrażeniem przyimkowym: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie”.
    Czy traktować to wyszczególnienie jako listę zamkniętą i pisać np. w którego skład wchodził (zamiast: w skład którego wchodził), w których wypadku (zamiast: w wypadku których), w którego ramach (zamiast: w ramach którego) itp.?
  • zmietać

    1.11.2023
    1.11.2023

    Podczas rozmowy z moją babcią natknąłem się na pewne słowo „zmietała”. W całym zdaniu brzmiało to tak: Kobyła się przewróciła i zmietała. Co miało znaczyć że poroniła, dlatego chciałbym się dowiedzieć czy takowe słowo istnieje, czy jest odmianą innego słowa, czy też zapożyczeniem z jakiejś gwary? Babcia pochodzi z okolic Tarnowa.

    Pozdrawiam

    Daniel

  • znak równości
    27.12.2012
    27.12.2012
    Jaka interpunkcja rządzi zbiegiem nawiasu otwierającego i znaku równości? Mam na myśli częste w słownikach dopowiedzenia, jak np. buk (=drzewo), bóg (=bóstwo). Czy znak równości powinniśmy otaczać spacjami?
  • znak x
    19.05.2011
    19.05.2011
    Szanowni Państwo!
    Zastanawiam się, czy istnieje jakaś reguła dotycząca zapisu wymiarów z użyciem x. Mam na myśli spacje we wspomnianym przypadku, np. 150 x 200 mm.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego